Kropki, dynie, lustra, kropki w windach, więcej luster i wreszcie olbrzymia kolejka przed wejściem. Tak w skrócie wygląda muzeum Yayoi Kusama w Tokyo, znajdujące się w pobliżu jej pracowni oraz szpitala psychiatrycznego, w którym mieszka od 40 lat.
Czterokondygnacyjny lub jak liczą Japończycy, pięciokondygnacyjny budynek, który na tle monotonnej, powojennej architektury japońskiej wygląda jak przybysz z innej planety, został zaprojektowany przez pracownię Kume Sekkei i otwarty przez samą artystkę w dniu 1 października 2017. Pierwsze i drugie piętro zajmują powierzchnie wystawiennicze, natomiast cała, trzecia kondygnacja poświęcona jest jej słynnym „infinity rooms” – zbudowanym wokół idei lustrzanego kalejdoskopu. Na ostatnim piętrze mieści się archiwum prac Kusamy, gdzie zgromadzone są materiały z różnych etapów jej kariery oraz taras z widokiem na Tokyo. Wewnętrzna klatka schodowa pozwala zwiedzającym na podziwianie prac Kusamy z różnych perspektyw i z różnej wysokości.
” – Każda przestrzeń wystawiennicza, zachowuje swoją niezależność, a mimo to jest ciągła w sposób spiralny, jakby kierowana miękkim, naturalnym światłem spływającym po wszystkich piętrach” – tłumaczy Akihiko Ito, twórca muzeum.
Dyrektorem muzeum jest Akira Tatehata – krytyk sztuki i poeta, który od lat fascynuje się twórczością Kusamy. – Nie mogę powstrzymać się od wielkiego szacunku dla tego, wyjątkowego geniuszu Kusamy, która pragnie zbawienia przez miłość” – powiedział w jednym z wywiadów.
Fenomen Yayoi Kusamy, którego jesteśmy świadkami od kilkudziesięciu lat, dla jednych jest przejawem jej geniuszu, dla innych niewytłumaczalnym zdarzeniem, przeczącym zasadom logiki.
Prace Kusamy oscylujące wokół obsesyjnie powtarzanych znaków i form niosą w sobie głęboki przekaz – “Love Forever” – będący odpowiedzią artystki na ideologie nietolerancji, zwłaszcza w stosunku do osób wykluczonych społecznie, w tym osób zmagających się, tak jak ona, z chorobami psychicznymi. Siłą przekazu Kusamy jest zestawienie w jej pracach dziecięcej naiwności z erotyzmem oraz społeczną percepcją ludzkiego ciała.
W Muzeum Kusamy znajduje się wystawa ” Potraying the Figurative”, pokazującą prace artystki zawierające takie motywy jak: zwierzęta, rośliny czy obiekty codziennego użytku. Większość z nich pochodzi z czasów, przed jej wyjazdem do Stanów Zjednoczonych, aczkolwiek można zobaczyć na niej również kolaże z lat 70. 80 i 90. Na wystawie prezentowane są również współczesne prace artystki, pochodzące z lat 2000-2024, jak na przykład wyeksponowana przy wejściu do muzeum rzeźba – łódka „Traversing a Red-Hot Sea” z 2024 roku.
Muzeum pokazuje rotacyjnie dwie wystawy rocznie. Wejście do budynku jest ściśle regulowane – jedynie 200 osób dziennie zakupić bilet wstępu. Ten zabieg jest celowy. Ma pozwolić na obcowanie ze sztuką, a nie z tłumem turystów.
YAYOI KUSAMA MUSEUM, 107 Bentencho Shinjuku-ku, Tokyo
